Jan Machoń 05.05.1891 - 11.06.1955


Zdjęcie z około 1923 - 1925 roku.

Mój dziadek Jan Machoń urodził się 5 maja 1891roku w Tarkawicy, gmina Czemierniki, powiat Lubartów, województwo Lublin. Jego rodzice Stanisław i Antonina z domu Piekarska byli rolnikami - zmarli gdy miał 5 lat. W 1903r. ukończył cztery klasy Szkoły Powszechnej w Tarkawicy. Znał w mowie i piśmie język rosyjski. Zaciągnął się do Legionów - II Brygada. W 1920 roku uczestniczył w wojnie polsko - sowieckiej i został ranny pod Kijowem.

W 1923 roku ożenił się z Ludmiłą Siwoszko w Baranowiczach; w tymże samym roku wstąpił do Policji Państwowej. Od teścia Jana Siwoszko młodzi otrzymali parę morgów w jednym kawałku na których wybudowali drewniany dom w Baranowiczach przy ul. Cichej 9. Przez krótki okres czasu był oddelegowany na Polesie do pilnowania granicy przed bandami rabunkowymi przedostającymi się z terenu ZSRR. W policji był starszym posterunkowym. Po 17 września 1939 roku - po napadzie na ZSRR na Polskę - na polecenie władz udał się na Litwę (wyjechał rowerem). Tam został internowany w Mejszagole. Po zajęciu Litwy przez Sowietów został wywieziony do obozu Kozielsk - 15 lipca 1940 r. Następnie wywieziony został w 1941r. do obozu Panoj na półwyspie Kola gdzie jeńcy budowali lotnisko. O warunkach, jakie tam panowały może świadczyć fakt, iż po znalezieniu się w Armii Andersa jako mężczyzna o wzroście ok. 170 cm ważył zaledwie 38 kg.

22 maja 1942r. przybył na teren Palestyny gdzie został zaprzysiężony i przydzielony do Ośrodka Zapasowego. Następnie służył w jednostkach pomocniczych ( m. in. w obsadzie więzienia przy sądzie polowym, szpitala, kompanii gospodarczej) ze względu na kategorię zdolności "C" (pospolite ruszenie).

W lipcu 1947 roku razem z innymi żołnierzami wrócił transportem morskim do Gdyni. Pojechał po niego syn Witold. W Gdyni powracających do ojczyzny czekał najpierw pobyt w obozie przejściowym za drutami - celem dokładnej inwigilacji andersowców.

Po przyjeździe do rodziny do Chocianowa zaczął pracować w magistracie. Jednakże trwało to bardzo krótko i po kilku miesiącach został wyrzucony z pracy, ponieważ okazało się, że był żołnierzem Andersa. Nie mogąc nigdzie znaleźć pracy zajmował się prowadzeniem gospodarstwa domowego. Niedługo po tym zachorował na raka krtani i zmarł 11 czerwca 1955 roku w swoim mieszkaniu w Chocianowie przy ul. Żymierskiego 13.

Według "indeksu represjonowanych" Ośrodka KARTA losy wojenne mojego dziadka przedstawiały się następująco:

L.p.

Opis losów

Początek

Koniec

Kraj

Woj./obłast

Miejscowość

1.

Obóz

b.d.

b.d.

Rosja

Iwanowska

Suzda

2.

Areszt

19.09.1939

b.d.

Litwa

b.d.

Mejszagoła

3.

Obóz

15.07.1940

b.d.

Rosja

Kałuska

Kozielsk

4.

Obóz

16.05.1941

27.07.1941

Rosja

Murmańska

Ponoj

5.

Anders

04.09.1941

b.d.

Rosja

Saratowska

Tatiszczewo



Zbigniew Machoń - marzec 2012 r.



POWRÓT